Als je het over het beroep van imkers hebt of hobbyisten die imkeren dan denk je meestal aan een man. Maar niets is minder waar. Er zijn ook veel vrouwen die dit beroep of deze hobby beoefenen. In Lemelerveld hebben we er een aantal en we vonden het wel mooi om daar eens wat extra aandacht aan te schenken. Hier komt de derde en laatste aan het woord: Marian Eikelboom-de Vries, gediplomeerd imker en een aantal jaren praktijkbegeleider geweest voor aankomende imkers.
Een tuinbeurs
Een jaar of tien geleden liep Marian Eikelboom op de Tuinbeurs in Luttenberg. Daar stond ook de Bijenvereniging Raalte met een stand. Ze was gefascineerd over alles wat daar verteld werd over het houden van bijen. Ze besloot een oriëntatie cursus te gaan volgen. Daarna volgde nog de Imkercursus, maar Marian wilde hiervoor nog geen examen doen. Wel werd er een eerste bijenkast aangeschaft. Op een bepaald moment was er behoefte aan praktijkbegeleiders bij Bijenvereniging Raalte en omdat Marian inmiddels al een paar jaar lid was en de nodige ervaring had besloot ze toch te helpen met het begeleiden en dan ook het imkerexamen te doen.
Wat doet een praktijkbegeleider bijenteelt?
Uit de bijenstal van de vereniging krijgt de cursist een leerkast toegewezen. Samen met de praktijkbegeleider wordt dan gekeken of het proces in de kast goed verloopt. Je helpt bij het goed leren kijken en onderscheid maken of de bijen het goed doen. Wat belangrijk is dat de koningin in het volk aanwezig is en of zij voldoende eitjes legt zodat het volk goed groeit. Dat wordt het broednest genoemd. De werkbijen verzorgen dit broednest. De kast waarin dit gebeurt heet dan ook een broedkamer. Bovenop de broedkamer kun je een kleinere bak plaatsen met tussen de 2 kamers een rooster waar de koningin niet doorheen kan komen. Dat wordt de honingkamer genoemd. Daar kunnen de vliegbijen die op de bloemen vliegen de honing in opslaan. Er wordt gekeken of de bijen voldoende nectar halen waar ze honing van maken. Normaal gesproken is dit de wintervoorraad. Ook wordt er gekeken of het volk gezond blijft en er geen ziektes optreden.
Op een bepaald moment wordt het bijenvolk te groot en wordt de kast gesplitst in drie delen. De oude koningin wordt met een deel van het bijenvolk weggehaald en op een nieuwe plek neergezet. Als het goed verloopt is er een nieuwe koningin en kan deze met het bijenvolk naar de cursist. Dat lijkt makkelijker dan het is. Het is een ingewikkeld proces dat heel zorgvuldig uitgevoerd moet worden. Helaas kon er de laatste twee seizoenen geen nieuwe cursisten worden begeleid vanwege Corona, maar hopelijk kan dit volgend jaar weer opgestart worden.
Marian besteedt in het seizoen veel tijd aan de bijen. Een keer per week wordt er goed in de kasten gekeken. Zeker ook om te controleren of er geen varoamijt in zit, een parasiet die gevaarlijk is. Deze wordt dan bestreden met mierenzuur. Voor de winter worden alle kasten goed nagekeken om te controleren of er genoeg voer is voor de winter. Als je de honing eraf haalt dan moet er gevoerd worden met suikerwater om de winter goed door te komen. In de winter kijk je nooit in de kasten want dan is de buiten temperatuur te koud voor de bijen en dan zouden ze het niet overleven.
Ook komen er nog wel eens kinderen die graag een spreekbeurt over bijen willen houden. Heel leuk vinden ze het dan als ze ook wat materiaal zoals een imkerpak mee naar school mogen nemen.
Sallandse honingbij
Zelf heeft Marian samen met haar man Arend negen kasten achter in de tuin. De bijen zijn niet raszuiver, en daarom noemen ze ze wel de “sallandse honingbij”.
De koninginnen zijn niet raszuiver omdat de koningin zelf, als het volk te groot wordt, een cel kan bevruchten die met speciale verzorging van de bijen, door middel van koninginnengelei, uitgroeit tot een nieuwe koningin in het volk. De oude koningin vertrekt dan met een deel van het volk, dit wordt een zwerm genoemd. Deze zwerm wordt geschept en kan dan in een nieuwe kast worden ondergebracht.
Via “Landleven” had ze een oproep gedaan voor imkermateriaal. Zo werd er een “Slinger” aangeschaft om zelf honing te slingeren. Eerst wordt de was van de honing afgehaald, daarna gaat de honing in de slinger en wordt gezeefd zodat je schone honing krijgt. In het vroege voorjaar heb je de Voorjaarshoning van vooral paardenbloemen. Daarna komt de Bloemenhoning. De opbrengst hiervan was dit jaar niet zo groot vanwege het slechte voorjaar. Ook is er Lindehoning en Heidehoning. Op de ochtend dat ik bij Marian was (20 september 2021) waren zij en Arend al om 6 uur opgestaan om de negen kasten op de Lemelerberg dicht te doen en op te halen. Dat moet voordat de bijen uitvliegen. Marian was erg verbaasd dat er zo veel Heidehoning in de kamers zat dit jaar. Dus kan er weer veel Heidehoning geslingerd worden. Een deel van de honing gaat naar Kaasboerderij Heileuver. Daar zijn ze altijd blij als er weer voldoende honing voorradig is.
Lemelerveldse honing
Aan de Hoenderweg 6 staat een kastje met daarop een speciale rode windparaplu. In het kastje staan potjes voor de verkoop met Lemelerveldse Bloemenhoning, Lemelerveldse Crème Honing (die is goed smeerbaar), Lemelerveldse Lindehoning en straks weer Lemelerveldse Heidehoning. Dus altijd leuk om daar eens langs te fietsen en een potje honing aan te schaffen.
Vanaf de weg is het niet te zien maar Marian en Arend hebben een prachtige tuin met heel veel bloemen achter en aan de zijkant van hun huis. En niet alleen bloemen, maar ook fruitbomen en -struiken en een behoorlijk grote groentetuin. Een aantal jaren hebben ze meegedaan met de open tuindagen. Niet verwonderlijk want Arend is hovenier van beroep. Hij is ook imker en praktijkbegeleider en had Jenny Visscher enthousiast gemaakt om imker te worden. Eigenlijk doen Marian en Arend alles samen wat betreft de bijen. Dus gaat dit stukje ook een beetje over een mannelijke imker. Het is mooi om te zien hoe enthousiast beiden zijn over hun bijen en tuin.
Tekst en foto’s: Annet Schoorlemmer
NASCHRIFT
Drie vrouwelijke imkers heb ik geïnterviewd en dat was heel leerzaam. Voor het behoud van onze natuur zijn bijen onmisbaar en het is fijn dat er zoveel vrouwen en mannen imkeren. In Lemelerveld zullen er misschien nog meer zijn maar ik denk dat deze drie verhalen eigenlijk voor alle imkers gelden. Enthousiast bezig zijn om de bijenstand op peil te houden en te zorgen voor bestuiving en honing. Ook wij, die niet imkeren, kunnen helpen de bijenstand op peil te houden door voldoende bloemen in onze tuinen te hebben en niet te veel tegels. En melden als er zich ergens plotseling een bijenvolkje aandient.
