In Lemelerveld staan op diverse plaatsen kunstwerken. Veel van die werken hebben een eigen geschiedenis. Waarom staan ze op die plek? Wie is de kunstenaar of ontwerper? Wie hebben of wie heeft dit kunstwerk onthuld en wanneer? Allemaal vragen die ik per kunstwerk hoop te gaan beantwoorden. Een keer in de zoveel weken zal daaraan een artikel gewijd worden. Ook een foto van het kunstwerk zal niet ontbreken.
DE KRUISKUIL OP DE STAPPENBELT
Bij het eerst besproken kunstwerk was ik aan de noordwestzijde van ons dorp bij de Zonneboom. En nu ben ik aan de andere kant, aan de zuidoostkant, en wel bij de “Kruiskuil op de Stappenbelt”.
Op de hoek van de Zennepweg en Grensweg staat daar een kunstwerk. Dit werd gemaakt door Wim Spijkerman in opdracht van Plaatselijk Belang Lemelerveld en Dalmsholte. Tot 1997 kwamen op dit punt de grenzen van de vier gemeenten, waaronder Lemelerveld was ingedeeld, samen. Raalte, Heino, Dalfsen en Ommen. Na de gemeentelijke herindeling in 1997 kwam Lemelerveld geheel onder de gemeente Dalfsen te vallen. Omdat dit voor de geschiedenis van Lemelerveld toch een belangrijke plaats is werd er besloten een kunstwerk te plaatsen.
Wim Spijkerman ging er mee aan de slag en ontwierp en maakte een kunstwerk met vier schijven, die de vier gemeenten waaronder Lemelerveld viel, symboliseren. De wapens van de vier gemeentes zijn te zien op deze schijven. Het kunstwerk is van roestvrij staal. In 1997 werd het onthuld door Burgemeester Leo Elfers van Dalfsen.
Bij het kunstwerk staat een bordje (behoorlijk groen uitgeslagen) met de volgende tekst:
Vier-gemeenten-punt.
De Kruiskuil op de “Stappenbelt”
In 1883 werden in Nederland de grenzen van de gemeenten bepaald. Van 1813 tot 1997 was dit de plaats waar de grenzen van de vier gemeenten Dalfsen, Heino, Raalte en Ommen bijeenkwamen.
Op deze plaats stond al vanaf de vroege middeleeuwen een wegkruis. Dit wegkruis was geplaatst in een uitgestoven kuil, genoemd in de volksmond “op de Stappenbelt”.
Wegkruizen werden vaak, evenals kapelletjes, geplaatst daar waar wegen samenkwamen of elkaar kruisten. Dit door de eeuwen heen markante en door iedereen gerespecteerde punt in het landschap heeft ook eeuwen lang dienst gedaan als grenspaal van de vijf marken Dalmsholte, Heino, Lemele, Luttenberg, en Raalterwold. Marken waren stukken grond die gezamenlijk werden gebuikt en werden aan gemerkt als “mandelige grond”.
Ook staat er een bank achter het kunstwerk. Die is destijds aangeboden door de Overijsselse Landbouwmaatschappij Afd. Lemelerveld. Het is een leuke plek om even te stoppen of uit te rusten als je er tijdens een wandeling of fietstocht langs komt. En de bank staat klaar!
Tekst en foto’s Annet Schoorlemmer
(met dank aan de Historische Werkgroep Lemelerveld en Hans Heerink)
